Dziedziczenie jest uniwersalnym procesem, który występuje po śmierci jednostki i odnosi się do przekazywania jej majątku, praw i zobowiązań. Kwestie spadku mogą być skomplikowane i drażliwe dla wszystkich zaangażowanych stron. Wiąże się to m.in. z decyzjami dotyczącymi podziału majątku, ustaleniem prawnych uprawnionych do dziedziczenia czy interpretacją prawa spadkowego. W tym artykule przyjrzano się bliżej procedurze dziedziczenia – kiedy następuje, a także kto może zostać formalnie uznany za spadkobiercę według polskiego prawa.
Spadek – co to?
Spadek to przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych zmarłego na jedną, lub kilka osób. Może nastąpić w drodze dziedziczenia ustawowego (gdy nie ma testamentu) lub testamentowego (w przypadku istnienia testamentu). Spadek obejmuje zarówno aktywa (np. nieruchomości, samochody, oszczędności), jak i pasywa, czyli długi zmarłego.
Spadek – kiedy się należy?
Spadek należy się, gdy następuje zgon osoby, która pozostawiła po sobie majątek. Osoby blisko spokrewnione ze zmarłym (np. dzieci, małżonek) lub wskazane w testamencie jako spadkobiercy mają prawo do dziedziczenia tego majątku. Przy czym warto pamiętać, że spadek nie obejmuje tylko dóbr materialnych – mogą to być także długi zmarłego.
Spadkobierca może zaakceptować spadek (nawet jeśli wiąże się to ze spłatą długów), ale ma też prawo go odrzucić. Jeśli tak się stanie, prawa do dziedzictwa przejdą na kolejną osobę określoną przez prawo lub testament.
Kiedy dokładnie dochodzi do chwili „przejścia” spadku? Zgodnie z polskim prawem następstwo spadkowe otwiera się w momencie śmierci danego człowieka i od tej chwili nowy właściciel może rozporządzać swoją częścią dziedzictwa. Oczywiście cały proces potwierdzenia kto jest legalnym właścicielem nabytego mienia czy np. jak podzielić majątek między kilka osób – wymaga czasu i często formalności prawnych (np. zgoda sądu).
Komu należy się spadek?
Spadek należy się spadkobiercom, którzy mogą być oznaczeni w testamencie (spadkobiercy testamentowi) lub wynikać z przepisów ustawowych (spadkobiercy ustawowi). Zgodnie z Kodeksem Cywilnym w Polsce, spadkobiercami ustawowymi są: małżonek i krewni zstępni (dzieci, wnuki itp.), rodzice i rodzeństwo oraz krewni wstępni innych linii. O kolejności dziedziczenia decyduje tzw. porządek dziedziczenia. Jeżeli spadkodawca nie pozostawił testamentu, to spadek przypada najbliższym krewnym – na pierwszym miejscu są dzieci i małżonek. Jeśli nie ma dzieci – dziedziczą rodzice i rodzeństwo itd. Jeśli natomiast jest testament, to uprawnionych do spadku będzie szukać trzeba właśnie wśród osób oznaczonych jako spadkobiercy przed śmiercią przez samą osobę zmarłą. W przypadku braku zarówno testamentu jak również bliskich krewnych – dziedziczy Skarb Państwa.
Pamiętaj jednak, że każda sytuacja prawna może być różna a niniejsza odpowiedź ma charakter ogólny bez odniesienia do konkretnej sytuacji prawnej co wymagałoby indywidualnego podejścia i konsultacji adwokata. Prawo spadkowe (Warszawa) jest zawiłe, dlatego najlepiej omówić związane z nim kwestie ze specjalistą.
